به گزارش خبرنگار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران باید گفت که استان تهران بر اساس آخرین تقسيمات کشوري داراي 13686 کيلومترمربع وسعت است که 0.8 درصد از مساحت کشور را شـامل مي شود. این استان دارای 16 شهرستان، 33بخش، 44 شهر(که 12 شهر آن دارای جمعیت بالای 100 هزار نفرهستند)، 71 دهستان و 741 آبادی دارای سکنه، است.

بر اساس این گزارش در سال 1335 استان موجود تهران در قالب عنوان استان مرکزی شامل 8 شهرستان بوده که بر اساس محدوده فعلی استان تهران در عمل دو شهرستان تهران و دماوند را شامل می شد. در این سال و بر مبنای منطبق سازی محدوده فعلی استان تهران صرفا 7 نقطه شهری در استان وجود داشت. اما در سال 1345، محدوده استان مرکزی افزایش یافته و شهرستان های کاشان، تفرش، خمین،  اراک به شهرستانهای دهه قبل اضافه شده و تعداد شهرستانهای استان مرکزی به 14 شهرستان رسید که در صورت انطباق مرز فعلی استان تهران با آن شامل 4 شهرستان و 11 نقطه شهری می شد.

در سال 1355، مرز اداری _ سیاسی  استان مرکزی تغییر نکرد و صرفا یک شهرستان به نام ورامین به عرصه سرزمینی این استان از تقسیم درون استانی اضافه شد و این امر موجب افزایش تعداد شهرستانهای استان مذکور از 14 شهرستان درسال 1345به 15 شهرستان در سال 1355 شد.

انطباق مرز فعلی استان تهران با مشخصات استان مرکزی در این سال نشان از وجود 5 شهرستان و 13 شهر در محدوده فعلی استان تهران نسبت به آن روزگار دارد. 

در سال 1365، تغییرات اساسی در محدوده استان مرکزی شکل گرفت. در این سال استان تهران ایحاد شد و استان مرکزی مشتمل بر شهرستانهای محلات، خمین، اراک، تفرش، ساوه به صورت مستقل تحت عنوان استان مرکزی شکل گرفت. شهرستانهای قزوین به استان زنجان، شهرستان گرمسار به استان سمنان و شهرستان کاشان به استان اصفهان الحاق شد. این رخداد قانونی در تقسیمات کشوری موحب شکل گیری استانی به نام تهران با 7 شهرستان شد که در صورت انطباق محدوده موجود استان تهران نسبت به نقشه مذکور شامل 5 شهرستان و 15 نقطه شهری می شود.

در سال 1375، شهرستان قم از استان تهران منفک و  به  عنوان  استان قم  به  استانهای کشور  افزوده شد. همچنین شهرستان قزوین از استان زنجان منتزع و مجددا به استان تهران الحاق شد. این رخداد ها در آن سال موجب شکل گیری 12 شهرستان در محدوده سال 1375 استان تهران می شود که در صورت انطباق مرز فعلی استان تهران با آن، شامل 9 شهرستان و 27 نقطه شهری می شود.

در سال 1385، محدوده استان تهران با انتزاع شهرستان قزوین و تبدیل آن به استان قزوین در عرصه سرزمینی ایران شاهد تغییرات جدیدی بود و تعداد شهرستانهای آن به 13 شهرستان رسید. که در صورت انطباق مرزهای موجود استان تهران با نقشه تقسیمات سیاسی استان در سال 1385 در عمل شاهد وجود 10 شهرستان و 39 نقطه شهری در محدوده فعلی استان هستیم.

و بالاخره تا سال 1392 محدوده موجود استان تهران با انتزاع شهرستان های کرج، ساوجبلاغ و  نظر آباد و شکل گیری استان جدید البرز شاهد تولّد استانی دیگر از داخل محدوده خود شدیم. در حال حاضر استان تهران دارای 16 شهرستان و 44 نقطه شهری است.

براساس این گزارش شکل گیری شهرستانهایی چون قدس، پیشوا، قرچک هر کدام با یک نقطه شهری و شهرستانهای پردیس ،بهارستان و ملارد از رخدادهایی بود که صرفا طی سالهای 1385 تا 1392 اتفاق افتاده است.

شکل گیری 4 استان جدید از مرز محدوده سیاسی استان تهران تحت عناوین استان مرکزی، قم، قزوین و البرز طی سالهای اشاره شده و به ویژه تحولات ناشی از اجرای قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوّب سال 1362 نشان از اثر گذاری منحصر به فرد مفاد آن بر عرصه سرزمینی استان تهران دارد. 
همچنین شهرهای جدیدی از پیوستن چند روستا شکل گرفته اند که از جمله ی آنها می توان به ایجاد شهر وحیدیه در ماه های پایانی سال 1375 که از به هم پیوستن پنج روستای جوقین - قصطانک - شفیع آباد – قصبه – اسماعیل آباد و محله وحدت تشکیل شد اشاره کرد. همچنین در سال 1383 شهر باغستان براساس مصوبه هیات وزیران از تجمیع روستاهای خادم‌آباد، ده مویز، صادقیه، نصیرآباد، شهرک مطهری و ... و تبدیل آنها به یک نقطه شهری به وجود آمده است.

شهر صفادشت با ادغام روستاهای شهرآباد، حصارطهماسب،‌ عبادیه و نصیر آباد با تصویب هیئت دولت، از ابتدای بهمن سال 1377 آغاز به فعالیت نمود.و شهرهایی چون فردوسیه ، صباشهر ،شمشک، قیامدشت، قلعه نو، پرند و شمشک هم به همین ترتیب ایجاد شده اند. 

در مجموع با توجه به روند تحولاتی که در عرصه سرزمینی استان تهران به آن اشاره شد این تغییرات به وضوح  موید این موضوع است که تا سال 1365 در عمل نوعی تغییر کمی در افزایش شهرستانها و نقاط شهری استان شاهد بوده ایم اما این روند کم شتاب طی سالهای 1365 تا 1392 به یکباره سرعت مضاعفی  یافته و عرصه محدود جغرافیایی استان را با تعدد مدیریت های شهری تحت عنوان شهرداریها و مدیریت های سیاسی تحت عنوان فرمانداریها روبرو ساخته است.