در گفتوگو با معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامهریزی استان تهران بررسی شد
از سادهترین موضوعات در زندگی روزمره انسانها تا پیچیدهترین مسائل همچون برنامهریزی برای یک کشور وابسته به آمار و اطلاعات است، آمار و اطلاعاتی که اگر دقیق باشد راهگشا خواهد بود و اگر دقیق نباشد هدف نهایی را دگرگون میکند، با این وصف واحدهای تولید کننده آمار و اطلاعات در هر سازمانی از اهمیت و اثر بخشی بالایی برخوردار هستند و در این میان عملکرد معاونت آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامهریزی استان تهران نیز با وظایف و ماموریتهای ویژهای که در کلانشهر تهران و استان تهران دارد در برنامهریزی برای کشور بسیار حائز اهمیت است، از اینرو در خصوص آمارهای تورم و باروری، بودجه 1401 و...گفتوگویی با مسعود افشین معاون آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامهریزی استان تهران داشتهایم که از نظر میگذرانید.
بهعنوان سوال نخست، از مهمترین اقدامات انجام شده در معاونت آمار سازمان مدیریت که سهم و نقش مهمی در تولید آمار کشور دارد، بگویید.
معاونت آمار و اطلاعات بر اساس شرح وظایف تعیین شده، مسئولیت حجم قابل توجه و مهمی از فعالیتهای آماری کشور را در زمینه اجرای آمارگیریها، جمعآوری آمارهای ثبتی، تهیه حسابهای منطقهای و تهیه نقشه و اطلاعات مکانی برعهده دارد. در سال جاری اجرای بیش از 35 عنوان طرح آمارگیری نمونهای ابلاغی از سوی مرکز آمار ایران بهصورت ماهانه، فصلی و پروژهای در دستور کار قرار دارد که بیش از نیمی از آنها از ابتدای سال اجرا شده و مابقی طی ماههای آینده به اجرا درخواهد آمد. اجرای این طرحها با فعالیت حدود 40 هزار نفر روز نیروی انسانی در ردههای کارشناس، مسئول گروه، آمارگیر و بازبین صورت پذیرفته است و طی اجرای این طرحها جمعا بیش از 65 هزار واحد آماری اعم از خانوار، کارگاه، منطقه و آبادی مورد مراجعه قرار گرفته و آمارگیری شدهاند.
همچنین طی سال جاری جمعآوری آمارهای ثبتی تولید شده به وسیله سایر دستگاههای اجرایی از طریق سامانه مدیریت اطلاعات و آمار استان و تهیه 124 عنوان گزارش حسابهای منطقهای و بهنگامسازی و رقومیسازی نقشههای بلوکه آماری شهری و روستایی از اصلیترین فعالیتهای معاونت آمار و اطلاعات سازمان مدیریت بوده است.
در حوزه نقشه و اطلاعات مکانی چه اقدامات تاثیرگذاری انجام شده و نتایج حاصله چه بوده است.
اهم اقدامات انجام شده در این حوزه؛ بهنگامرسانی و گویاسازی نقشههای بلوکه شهری و روستایی، راهبری گروه کاری نقشه و اطلاعات مکانی، استقرار سامانه زیرساخت دادههای مکانی (SDI) و راهبری و ایجاد سامانه اطلاعات مکانی استان تهران بوده است.
بهنگامرسانی و گویاسازی نقشهها بهصورت سالانه در دستور کار قرار دارد و طی یک دوره پنجساله تقریبا تمام نقشه استان بهنگام میشود. از این نقشهها در اجرای انواع طرحهای آماری و سرشماریهای عمومی و ارائه خدمات استعلامی به دستگاههای متولی در امور نقشه و انواع مطالعات و طرحهای روستایی و شهری استفاده میشود. با استقرار سامانه SDI نیز بهدنبال سازماندهی و ساماندهی دادههای مکانی پراکنده و بارگذاری آن در یک پایگاه داده مکانی منسجم هستیم که این امر نیز با تشکیل گروه کاری نقشه و اطلاعات مکانی در سطح استان و بارگذاری دادهای مکانی دستگاههای عضو در ژئوپورتال سازمان نقشه برداری کشور انجام شده است.
در خصوص بودجهریزی سال 1401 چه وظایفی برای معاونت آمار تعریف شد.
بر اساس تدابیر اتخاذشده در تیم اقتصادی دولت سیزدهم مقرر گردید بودجه سال 1401 با رویکرد و نگاه ویژه منطقهای و استانی انجام پذیرد از اینرو مرکز آمار ایران و سازمانهای مدیریت و برنامهریزی استانها ماموریت پیدا کردند تا در بازه زمانی کوتاه یکماهه، آمار و اطلاعات اقتصادی مورد نیاز را در سطح شهرستان و به تفکیک بخشها و فعالیتهای اقتصادی تهیه و ارائه کنند. در راستای انجام این فعالیت 855 شاخص در قالب 28 جدول اطلاعاتی با صرف حدود یکهزار و 250 نفر ساعت کار کارشناسی از سازمانها، ادارات و شرکتهای دولتی و غیردولتی در سطح ملی، استانی و شهرستانی پیگیری و با استفاده از سایر منابع همچون سالنامه آماری سالهای 1390-1398 و اطلاعات موجود در سازمان مدیریت و برنامهریزی استان تهران گردآوری، تدوین و نهایی شد.
نرخهای تورم و باروری در کشور را تحلیل و تبعات چنین نرخهای افزایشی و کاهشی را عنوان کنید.
نرخ باروری متاثر از شرایط و ضوابط حاکم بر جامعه بوده و به عوامل متعدد و متفاوتی وابسته است. یکی از این عوامل شرایط اقتصادی است. عوامل اقتصادی نقش تعیینکنندهای در کاهش نرخ باروری در سالهای گذشته کشور داشته است. افزایش تورم و کاهش قدرت پول ملی منجر به اعمال محدودیتهای بیشتر به بودجه خانوارها شده و در نهایت بر کیفیت زندگی و کمیت فرزندان تاثیرگذاشته است. به دنبال افزایش نرخ تورم شاهد افزایش هزینههای خانوارها هستیم در حالی که درآمد سرانه سالانه افزایش چندانی نداشته و این امر موجب شده است خانوادهها برای حفظ تعادل بودجه خود از تعداد فرزندان خود بکاهند که نتیجه آن کاهش نرخ باروری در سالهای گذشته بوده است. البته همانطور که گفته شد، افزایش نرخ تورم تنها دلیل کاهش نرخ باروری نیست بلکه عوامل اقتصادی همچون بیکاری، بیثباتی اقتصـادی، ناامنـی شـغلی، اخبار ضـدونقیـض، اتفاقات پیـشبینینشـده همچون شیوع پاندمی کرونا و نگرانـی از آینـده تضمیننشـده فرزندان و بسیاری از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دیگر نیز در این امر دخیل هستند.