«امین الوانچی» در گفتگویی مشروح با خبرنگار پایگاه خبری سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران، نکات مفصلی از مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) ارائه کرد.

*تعریف BIM و وجه تمایز آن با مدل های سه بعدی دیگر

وی مدل سازی اطلاعات ساختمان را تصویری سه بعدی و شی گرا تعریف کرد و گفت: تفاوت BIM (مدل سازی اطلاعات ساختمان) با مدل های سه بعدی دیگر در شیء گرایی است که قابلیت ثبت اطلاعات دارد و به ما اجازه می دهد اطلاعات بخش های مختلف ساختمان از طراحی، ساخت، نگهداری تا حتی تخریب ساختمان را درون آن ثبت کنیم.

به گفته این استاد دانشگاه شریف، مدل سازی اطلاعات ساختمان فقط محدود به ساختمان نمی شود این مدل حتی در پروژه های عمرانی زیرساختی، راه سازی، سدسازی حتی پروژه های صنعتی، همچون ساخت نیروگاه و پالایشگاه استفاده می شود و گستره زیادی دارد.

*صنعت ساخت در حال پوست اندازی است

-بنابراین مدل سازی اطلاعات ساختمان ابزاری نوین است که در طول سال در میان ابزارهای دیگر برای بهبود فرآیند ساخت پروژه های عمرانی استفاده می شود، چه نکته ای در این مدل سازی اطلاعات ساختمان وجود دارد که استفاده آن را در بین اهالی صنعت ساخت مهم کرده است؟

الوانچی: واقعیت این است که ابزار هایی که تاکنون برای ساخت پروژه ها استفاده شده اند حتی ابزارهای مدیریتی، تنها  به بهبود یک محدوده و قسمت مشخصی از پروژه عمرانی اشاره داشتند اما مدل سازی اطلاعات ساختمان در حوزه های مختلف، از جمله تعریف، امکان سنجی، طراحی، ساخت و پیاده سازی، بهره برداری، نگه داشت حتی تخریب ورود می کند. این صنعت، توانسته رابطی بین بخش ها و تخصص های مختلف باشد و این رابطه را متمرکز کند. واقعیت این است که با رویکرد BIM می توان گفت صنعت ساخت در حال پوست اندازی است و اجرای آن سهم زیادی در کاهش هزینه ها تا 20 درصد دارد.

-جایگاه ایران در استفاده از مدل سازی اطلاعات ساخت کجاست و چه اندازه در کشورمان از این قابلیت استفاده شده یا استفاده خواهد شد؟

استادیار دانشگاه صنعتی شریف: ما الان در ابتدای توسعه BIM در کشور هستیم. کشورهای توسعه یافته، پیشرفت های قابل قبولی در این زمینه دارند، این توسعه با برنامه ریزی مناسب انجام شده که نقش ویژه اینترنت پر سرعت و اینترنت موبایلی در پیشرفت و و توسعه این صنعت در میان آن ها غیر قابل انکار است. اگر بخواهیم تفاوت جایگاه ایران و این کشورها را بگوییم، از لحاظ زمانی 7 سال  و از نظر توسعه، این فاصله زیاد است که با برنامه ریزی می توان این تفاوت را کم کرد. اما باید اعتراف کرد 7 سال پیش، این توسعه ای که برای ایران اتفاق افتاده برای آن ها نیفتاده بود. 

*رسیدن به تکنولوژی BIM صبوری می خواهد| دانش قرضی نمی خواهیم!

-آیا ایران در مسیر صحیحی از توسعه مدل سازی اطلاعات ساختمان قرار دارد؟

- واقعیت اگر بخواهید، جواب به این سوال چیزی بین بله و خیر است. کارهای خوبی برای توسعه این صنعت در کشور انجام شده اما توسعه درست آن نیازمند حمایت همه جانبه مدیران، کسب دانش برای کارشناسان، تهیه مناسب زیرساخت ها است که ما در ابتدای راه هستیم. تحلیلی که برای توسعه BIM در ایران وجود دارد این است که ما برای اجرای آن در پروژه ها عجله داریم در حالی که این تکنولوژی پیچیده ای است. برخی با کسب دانش محدود شروع به پیاده کردن این صنعت در پروژه ها می کنند که نتیجه عملا مطلوب نیست و در آخر می گویند BIM  اصلا کاربرد زیادی در ایران ندارد و  آن را با تکنولوژی های جدید دیگری همچون مدیریت پروژه و مهندسی ارزش که در ایران تحول ایجاد نکرده مقایسه می کنند. در حالی که باید صبر کرد، مطالعه و تحقیق کرد.

الوانچی تاکید کرد: صنعت BIM در کشور ما حتما حمایت بخش فعالی مثل دانشگاه را می طلبد ما دانش قرضی نمی خواهیم و باید برای فهم و درک این دانش پروژه های تحقیقاتی بیشماری شروع کنیم تا این علم به اندازه بزرگی و تاثیر گذاری خودش درک شده و به افراد دیگر منتقل شود. اگر دانش محدود به نرم افزار باشد پس صرف انتقال آن می شود دانش قرضی! خودمان باید تحقیق کنیم و در فرهنگ خودمان بگنجانیم.

*BIM و بازآفرینی محلات فرسوده استان تهران

-با توجه به اینکه استان تهران 17 درصد جمعیت کشور را به خود اختصاص داده است، و موضوع بازآفرینی شهری و بازسازی محلات فرسوده در استان تهران مطرح است، چه میزان نقش سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تهران به عنوان متولی برنامه ریزی، در تحول و نهادینه کردن مدل سازی اطلاعات ساختمان در این طرح ها موثر است؟

این استاد دانشگاه شریف گفت: در پروژه های تحقیقاتی، بازسازی بافت های فرسوده را مد نظر داریم و واقعیت این است که باید تحقیق کنیم که BIM چگونه می تواند در بازسازی بافت فرسوده و ناکارآمد شهری کمک کند. این موضوع را به شکل پیشنهاد به سازمان برنامه و بودجه ارائه کردیم. رسیدن به مدلی برای توسعه بافت فرسوده بر اساس تکنولوژی BIM، نیازمند زمان و تحقیق است. در این مسیر بسترهای قانونی و نظام مند کردن BIM در پروژه ها از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی که توجه ویژه ای به این موضوع دارد بسیار موثر است.

*BIM را امنیتی نکنیم!

-آیا BIM برای کارفرمایان به دلیل مباحث امنیتی و یا آشکار شدن اطلاعات ساختمان ترسناک است؟ آیا آن ها برای داشتن چنین تکنولوژی ریسک می کنند؟ BIM چگونه می تواند به کارفرمایان اعتماد و اطمینان بدهد؟

الوانچی توضیح داد: بیشتر کارفرمایان برای استفاده از این تکنولوژیِ ساخت علاقه نشان می دهند اما به دلیل ضعف دانش در این زمینه استفاده درستی از آن نمی شود. عملا پیمانکاران راغب ترین گروه برای استفاده از BIM هستند چرا که هزینه کمتری برای آن ها دارد. ما BIM را در فضای ابری هم مطالعه کردیم. بومی سازی این تکنولوژی نیازمند تحقیقات بیشتری است. همانند اینترنت، بخشی از اطلاعات ساختمان در این نوع فرآیند در معرض دید همگان قرار دارد اما این اطلاعات را می شود به شکل سیستمی دسته بندی کرد و برای مشاهده آن طبقه بندی قائل شد. اگر به تمام این مدل انگ امنیتی بودن بزنیم مطمئن باشید موفقیت آمیز نخواهد بود.